H γυναίκα και ο ρόλος της στην οικογένεια - Μήδεια, Ευριπίδης


Τα γεγονότα:  Ο Ιάσονας με την Μήδεια και τα δύο παιδιά τους βρίσκονται στην Κόρινθο. Εκεί ο Ιάσονας προδίδει την Μήδεια και θα παντρευτεί την Γλαύκη - κόρη του βασιλιά της Κορίνθου. Η Μήδεια αποφασίζει να τον τιμωρήσει: δηλώνει οτι θα σκοτώσει την μέλλουσα γυναίκα του και τον μέλλοντα πεθερό του καθώς και τα δυο παιδιά τους. Ο χορός προσπαθεί να την μεταπείσει, χωρίς αποτέλεσμα. Ο Αιγαίας την συναντά καθώς επιστρέφει στην Αθήνα και η Μήδεια του λέει οτι μπορεί να τον βοηθήσει να κάνει παιδιά με διάφορα βότανα. Το σχέδιο της Μήδειας ξεκινά: στέλνει δώρα στην Γλαύκη με τα οποία θανατώνεται η ίδια και ο πατέρας της. Στη συνέχεια παίρνει την απόφαση να σκοτώσει τα παιδιά της και αφού προβαίνει στην πράξη αυτή, φεύγει πάνω σε ένα φτερωτό άρμα για την Αθήνα αφήνοντας τον Ιάσονα συντετριμμένο. (ολόκληρο το έργο μπορείτε να το διαβάσετε εδώ και μια εκτενή περίληψη εδώ)

Τα συναισθήματα: Αρχικά, έχουμε πολλά έντονα άσχημα συναισθήματα. Σάστισμα και απορία για το πώς μια μητέρα μπορεί να σκοτώσει τα παιδιά της, μίσος και απέχθεια για την Μήδεια που το διέπραξε. Μεγάλη θλίψη νιώθουμε για τα παιδιά, τα οποία χάσανε την ζωή τους χωρίς να έχουν κάνει κάτι κακό και χωρίς να φταίνε σε τίποτα. Συμπονούμε τον Ιάσονα που ως πατέρας, αισθάνεται τον πόνο της απώλειας των γιων του.

Πιθανοί κίνδυνοι: Ο σημαντικότερος κίνδυνος είναι πως μπορεί κι άλλες μητέρες, έχοντας ως παράδειγμα την Μήδεια, να μιμηθούν τις αντιδράσεις και τις πράξεις της. Επίσης, μετά από αυτά τα γεγονότα, ο Ιάσονας είναι πιθανό να έχει καταστραφεί ψυχολογικά, κάτι που ίσως επηρεάσει αρνητικά στο μέλλον την προσπάθεια του να ξεκινήσει καινούρια οικογένεια. 

Θετικά σημεία: Ο Ιάσονας, έστω και κάπως υποκριτικά και καθυστερημένα ενδιαφέρεται να δώσει χρήματα στην Μήδεια και στα παιδιά για την διαβίωση τους. Αξίζει να σημειωθεί το γεγονός ότι θεωρούμε πως τα ελάχιστα θετικά σημεία που μπορεί κάποιος να βρει στο έργο, είναι πραγματικά ασήμαντα μπροστά στην τελική, τραγικότατη έκβαση των πραγμάτων.

Εναλλακτικά σενάρια:
    1) Η Μήδεια θα μπορούσε να σκοτώσει μόνο την καινούρια γυναίκα του Ιάσονα.
    2) Η Μήδεια θα μπορούσε να σκοτώσει μόνο τον Ιάσονα.
    3) Η Μήδεια θα μπορούσε να αυτοκτονήσει.
    4) Η Μήδεια θα μπορούσε να πάρει τα παιδιά της και να φύγει στην Αθήνα, στον Αιγαία, χωρίς να σκοτώσει κανέναν.

Συμπεράσματα – κρίσεις: Μια ισορροπημένη οικογένεια ξεκινάει από την ισορροπημένη σχέση μεταξύ του αντρόγυνου. Όταν η γυναίκα προσκολλάται στον σύζυγο με ένα παράφορο πάθος που φτάνει στην εμμονή και καμία σχέση δεν έχει με τα φυσιολογικά συναισθήματα του έρωτα και της αγάπης που πρέπει να υπάρχουν στο ζευγάρι, η γυναίκα τυφλώνεται και φτάνει σε ακραίες αντιδράσεις. Στην Μήδεια συγκρούονται οι ρόλοι της συζύγου και της μητέρας, και επικρατεί το μίσος και η θέληση για εκδίκηση απέναντι στον άντρα και όχι η αγάπη απέναντι στα παιδιά. Η Μήδεια επίσης, εκτός από τις ψυχολογικές, δέχεται και τις κοινωνικές επιδράσεις: ζούσε σε μια εποχή που η γυναίκα αντιμετωπίζεται περισσότερο ως εμπόρευμα παρά ως προσωπικότητα: έπρεπε να δώσει προίκα για να παντρευτεί, ήταν υποχρεωμένη να μένει στο σπίτι χωρίς να έχει δικαιώματα έξω από αυτό. Αλλά και μέσα στα πλαίσια του σπιτιού ήταν υποχρεωμένη να κάνει ό,τι της λέει ο άντρας, να ανέχεται τις κατηγορίες του (ακόμα κι αν δεν φταίει αυτή για κάτι) και μέσα σε όλα αυτά, ο άντρας μπορεί να την παρατήσει για μια άλλη γυναίκα. Ο εξευτελισμός της προσωπικότητας της γυναίκας ήταν τόσο μεγάλος, που η Μήδεια αποφασίζει να τιμωρήσει τον Ιάσονα με τον χειρότερο τρόπο: θα σκοτώσει οτιδήποτε τον κάνει ευτυχισμένο – ακόμα και τα ίδια τα παιδιά τους.
Σε καμία περίπτωση ο Ευριπίδης δεν δικαιολογεί την παιδοκτονία. Αυτό που θέλει να τονίσει είναι ότι η ανισορροπία της κοινωνίας, καταλήγει σε ανισορροπία στην οικογένεια – με καταστρεπτικές μάλιστα συνέπειες. Μια κοινωνία που δεν σέβεται την γυναίκα ως άτομο και άνθρωπο και δεν αναγνωρίζει τον ρόλο της (ο οποίος είναι διαφορετικός και όχι κατώτερος από τον ρόλο του άντρα) θα αντιμετωπίσει ακραίες καταστάσεις.
Ευθύνη όμως έχει και ο άντρας: ο σεβασμός στο πρόσωπο της γυναίκας του και μητέρας των παιδιών του θα όφειλε να ήταν μεγαλύτερος – έπρεπε να λάβει υπ’ όψιν του τα συναισθήματα της γυναίκας του και τι αντίκτυπο έχουν οι πράξεις του στην οικογένεια του.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου